Ánchóaⁿ Hō͘ Gínná O̍h Bógí Siōng Ū Hāu | #13 | QA

by O͘màmà

按盞 hō͘ 囝仔學母語上有效?|#13|QA

🦄Siá/Tiongkokōe/SióNgá tī 2016 nî 3 goe̍h 20, Lépài 
🐕E̍k/Tâioânōe/Jūn tī 2022 nî Chiaⁿ goe̍h 30, Lépài

https://open.firstory.me/embed/story/ckz1bddp40zmw0930kghq40bu

Kū bûnchiuⁿ koh tah: Ánchóaⁿ hō͘ gínná o̍h bógí siōng ū hàu? 
Chit phiⁿ ū siukái kòe, chengka pó͘chhiong soatbêng tī siōng bóe.

舊文章閣貼: 按盞 hō͘ 囝仔學母語上有效? 
Chit 篇有修改過、增加補充說明 tī 上尾。

Q: Tangsî khaisí kah gínná kóng bógí siōng hó?

A: Gínná iábōe chhutsì chìnchêng.

Q:冬時開始甲囝仔講母語上好?

A:囝仔亜未出世進前。

Inūi tōalâng leh choánoāⁿ gígiân mā tio̍h ài khai sîkan chiah ē koànsì, siōng hó sī gínná chhutsì chìnchêng tōalâng tiō chúnpī hósè. 
Katī seng choân bógí, bógí thiaⁿ kóng tha̍k siá lóng o̍h ho͘ hósè; kiâⁿ tī lō͘ ·ni̍h thiaⁿ tio̍h kòelō͘lâng kóngōe mā ē chūtōng hoan chò bógí; bô bîn khùn bē khì leh tiám iûⁿá mā iōng bógí; bînbāng kóngōe mā iōng bógí…. Ánne tiō ittēng bô būntê. 
M̄koh tāichì tongjiân bô chiah kántan. Tiō sǹg gínná chhutsì chìnchêng bô chúnpī hósè mā bô iàukín, tiō tán gínná chhutsì liáuāu koh kah gínná chòhóe o̍h. 
Siōng iàukín ê goânchek kanna 1 hāng — Bôlūn tangsî khaisí, ittēng ài kianchhî choân bógí.

因爲大人 leh 轉換語言 mā 着愛開時間 chiah ē 慣勢、上好是囝仔出世進前大人 tiō 準備好世。 
Katī 先全母語、母語听講讀寫 lóng 學 ho͘ 好世;行 tī 路裡听着過路人講話 mā ē 自動翻做母語;無眠困袂去 leh 點羊仔 mā 用母語;眠夢講話 mā 用母語⋯ Ánne tiō 一定無問題。 
不閣代志當然無 chiah 簡單。Tiō 算囝仔出世進前無準備好世 mā 無要緊、tiō 等囝仔出世了後閣甲囝仔做伙學。
上要緊 ê 原則 kanna 一項 — 無論冬時開始、一定愛堅持全母語。

Q: Sī ánchóaⁿ ittēng ài choân bógí?

A: Pakkiaⁿōe íkeng siuⁿkòe kiôngsè. Nā Pakkiaⁿōe ê khaikoan phiak ·khui à, gínná chiok khiáu, ittēng ē khì o̍h siōng ū hāulu̍t ê gígiân, tiō ē pâithek bôgí ê ha̍ksi̍p.

Q:是按盞一定愛全母語?

A:北京話以經箱過強勢。Nā 北京話 ê 開關 phiak 開 à、囝仔足巧、一定 ē 去學上有效率 ê 語言、tiō ē 排斥母語 ê 學習。

Q: M̄koh chúiàu chiáukò͘ chiá m̄ sī góa, kanna góa choân bógí kám ū hāu?

A: Choa̍ttùi ū hāu, lí ētàng kianchhî choân bógí tiō ū hāu.

Q:不閣主要照顧者不是我、kanna 我全母語咁有效?

A:絕對有效、汝 ē凍堅持全母語 tiō 有效。

Q: Bógí góa ēhiáu thiaⁿ, m̄koh bēhiáu kóng. Ài góa choân bógí kám sī bô khólêng ê tāichì?

A: Ēhiáu thiaⁿ tiāⁿtio̍h ēhiáu kóng. 
Nā ū ta̍k sî ta̍k khek choân bógí ê koatsim, só͘ū ê jī ittēng lóng ē tāutāuá cháu ·chhut·lâi.

Q:母語我 ē曉听、不閣袂曉講。愛我全母語咁是無可能 ê 代志?

A:Ē曉听定着 ē曉講。 
Nā 有逐時逐刻全母語 ê 決心、所有 ê 字一定 lóng ē 豆豆仔走出來。

Q: M̄koh góa bógí ēhiáu ê sû liōng bô chē, beh ánchóaⁿ?

A: Bô iàukín, túáhó kah gínná chòhóe o̍h. Gínná tú chhutsì suiàu ê sû mā bô chē.

Q:不閣我母語 ē曉 ê 詞量無多、beh 按盞?

A:無要緊、túá好甲囝仔做伙學。囝仔 tú 出世須要 ê 詞 mā 無多。

Q: Siūⁿbeh o̍h bógí m̄koh bô siūⁿbeh hòngkhì Pakkiaⁿōe. Kám ēsái apah kóng bógí, abú kóng Pakkiaⁿōe?

Q:想beh 學母語不閣無想beh 放棄北京話。咁 ē使阿爸講母語、阿母講北京話?

A:以 chitmá 環境 ê 現實、咱想beh 放棄北京話都無法度。Ùi 厝裡 ê 門踏出去、tiō 一定 ē 被迫接觸着、閣卡勿講去學校了後。
所以上好 ê 方式 tiō 是父母 lóng 全母語、完全無須要分資源 hō͘ 北京話。北京話資源以經箱多 ā。

A: Í chitmá khoânkéng ê hiānsi̍t, lán siūⁿbeh hòngkhì Pakkiaⁿōe to bô hoattō͘. Ùi chhù ·ni̍h ê mn̂g ta̍h ·chhut ·khì, tiō ittēng ē pī pek chiapchhiok tio̍h, koh khah mài kóng khì ha̍khāu liáuāu. 
Só͘í siōng hó ê hongsek tiō sī pēbú lóng choân bógí, oânchoân bô suiàu pun chugoân hō͘ Pakkiaⁿōe. Pakkiaⁿōe chugoân íkeng siuⁿ chōe ā.

Q: Ánchóaⁿ hō͘ gínná o̍h bógí siōng ū hāu?

A: Kanna 1 kù ōe — Tōalâng ittēng ài choân bógí, choân bógí kàu gínná bô kihōe thang chaiiáⁿ lí thiaⁿ ū Pakkiaⁿōe ê tēpō͘.
Só͘í nā ū thang soántek, chēng chhutsì tiō ài choân bógí.
(Siôngsè siōng bóe ē soatbêng)

Q:按盞 hō͘ 囝仔學母語上有效?

A:Kanna 一句話 — 大人一定愛全母語、全母語到囝仔無機會通知影汝听有北京話 ê 地步。
所以 nā 有通選擇、從出世 tiō 愛全母語。 
(詳細上尾 ē 說明)

Q: M̄koh góa chhōa gínná, sîkan pí 1 biócheng iōng kúi cha̍p bān leh sǹg ·ê koh khah tinkùi. Nā sī choân bógí, góa liân mē gínná to ē tùnteⁿ beh ánchóaⁿ?

A: Iōng bógí kā gínná mē ài sukhó ōe beh ánchóaⁿ kóng, chiok khê, chiok chia̍hla̍t. Só͘í túáhó hō͘ lí khah léngchēng ·ê, hō͘ lí khah jīnchin siūⁿ bógí, lí sûi tiō bô siūⁿkhì à.

Q:不閣我𤆬囝仔、時間比一秒鐘用幾十萬 leh 算个閣卡珍貴。Nā 是全母語、我連罵囝仔都 ē 屯teⁿ beh 按盞?

A:用母語 kā 囝仔罵愛思考話 beh 按盞講、足 khê、足食力。所以 túá好 hō͘ 汝卡冷靜个、hō͘ 汝卡認眞想母語、汝隨 tiō 無受氣 à。

⭐️Pó͘chhiong soatbêng:

Íhā sī chiàu chiok chōe bīniú kiàngī pó͘chhiong ·1·ē.

補充說明:

以下是照足多面友建議補充一下。

Hibāng gínná kóng bógí, kîsi̍t sī inūi lán katī ê chūngó͘ jīmtông, lán thiàⁿsioh lán ê bógí. 
Só͘í beh hō͘ gínná kóng bógí ê koankiān, sī tōalâng chinsim kahì katī ê bógí. Ánne kah gínná kóng bógí chiah ū ìgī, gínná chiah ū khólêng kahì kóng bógí. 
Mā tiō sī kóng, chia kóng ê choân bógí, siōng chúiàu kîsi̍t sī leh kiôngtiāu tōalâng ài choân bógí.

希望囝仔講母語、其實是因爲咱 katī ê 自我認同、咱疼惜咱 ê 母語。 所以 beh hō͘ 囝仔講母語 ê 關鍵、是大人眞心甲意 katī ê 母語。Ánne 甲囝仔講母語 chiah 有意義、囝仔 chiah 有可能甲意講母語。 
Mā tiō 是講、chia 講 ê 全母語、上主要其實是 leh 強調大人愛全母語。

Tōalâng kā tùi gōa tùi lāi ê gígiân lóng ōaⁿ tńglâi choân bógí ê sîchūn, gínná sī kinpún tiō bô kihōe thang chaiiáⁿ lí bat Pakkiaⁿōe āsī pa̍t hāng gígiân. 
Só͘í góa kah gínná kóng Ji̍tgí in chiah ē siūⁿkhì, in tiō sī jīnûi góa èngkai ài kah in kóng Tâigí m̄sī kóng Ji̍tgí.

大人 kā 對外對內 ê 語言換返來全母語 ê 時拵、囝仔是根本 tiō 無機會通知影汝 bat 北京話亜是別項語言。 
所以我甲囝仔講日語 in chiah ē 受氣、in tiō 是認為我應該愛甲 in 講台語不是講日語。

Góa kóng “mài hō͘ in ū kihōe chaiiáⁿ lí ēhiáu Pakkiaⁿōe”, sī inūi lí chinchiàⁿ íkeng choân Tâigí kàu in bô kihōe thang chaiiáⁿ lí ēhiáu Pakkiaⁿōe ā. 
M̄sī beh kiò tōalâng thiaukang kéchò katī thiaⁿ bô Pakkiaⁿōe. 
Tùi gínná lâi kóng, kah pēbú koanhē chi kan siōng tiōngiàu ·ê tiō sī sìnjīm. Bô khólêng ūi tio̍h choân bógí khì kā gínná phiàn.

我講「勿 hō͘ in 有機會知影汝 ē曉北京話」、是因爲汝眞正以經全台語到 in 無機會通知影汝 ē曉北京話 ā。 
不是 beh 叫大人刁工假做 katī 听無北京話。 
對囝仔來講、甲父母關係之間上重要个 tiō 是信任。無可能爲着全母語去 kā 囝仔騙。

Iōng góa ê kenggiām chò lē: 
Góa itti̍t lóng kah gún kiáⁿ hō͘siong kóng Tâigí, gínná mā chiâⁿ koànsì. In kah góa kóng Tâigí góa chiah ū hoánèng. 
M̄koh góa m̄sī thiaukang Pakkiaⁿōe tìⁿ thiaⁿ bô. Sī in hiônghiông kah góa kóng Pakkiaⁿōe ê sîchūn, góa tē 1 sîkan ē bēhù hoánèng. Ū sîchūn kinpún m̄ chaiiáⁿ in kám sī leh kah góa kóngōe? 
Sīmchì koh ū khólêng kinpún tiō bô siūⁿ tio̍h, ē itti̍t siūⁿ kóng in tàuté sī leh kah góa kóng (Tâigí ê) tó 1 ê sû? Inūi gínná ê hoatim mā iábōe chiok phiauchún. Kiatkó mn̄g pòaⁿ po͘, chiah hoathiàn goânlâi in sī leh kóng Pakkiaⁿōe.

用我 ê 經驗做例: 
我一直 lóng 甲阮子互相講台語、囝仔 mā 誠慣勢。In 甲我講台語我 chiah 有反應。 
不閣我不是刁工北京話 tìⁿ 听無。是 in 雄雄甲我講北京話 ê 時拵、我第一時間 ē 袂赴反應。有時拵根本不知影 in 咁是 leh 甲我講話? 
甚至閣有可能根本 tiō 無想着、ē 一直想講 in 到底是 leh 甲我講(台語 ê)叨一个詞?因爲囝仔 ê 發音 mā 亜未足標準。 
結果問半晡、chiah 發現原來 in 是 leh 講北京話。

Chóng ·sī, choân bógí ê tiōngtiám m̄sī gínná, sī tōalâng.

總是、全母語 ê 重點囝仔、是大人。


Tionggí goânbûn / 中語原文:

https://bit.ly/3AITyEq

You may also like

Leave a Comment