Góa Tiō Sī 1 ê Siūⁿbeh Kah Gínná Kóng Bógî ê O͘básáng Nîa | #1

by O͘màmà

我着是一个想卜甲囝仔講母語 ê O͘básáng Niâ|#1

🦄Siá/Tiongkokōe/SióNgá tī 2016 nî Chiaⁿ goe̍h Chhe 1, Pài 5
🐕E̍k/Tâioânōe/Jūn tī 2022 nî Chiaⁿ goe̍h 19, Pài 3

Kîsi̍t góa tiō sī 1 tùi siangseⁿá ê choânchit mámah niâ.
Siūⁿbeh ta̍kkang kah 3 hòe gínná chòhóe cháu lâi cháu khì; kah in sio jiáng; koh hō͘siong hōe si̍tlé.
M̄koh ūi tio̍h beh kah gínná kóng bógí, góa thong Tâipak chhōe thàu thàu, koh hionghiongkôngkông sìkè khì kā lâng mn̄g. Beh chhōe kah gún kiáⁿ hòesò͘ chhaputto, kāngkhoán oânchoân kóng bógí, ētàng tângchê liān Tâigí ê tùisiòng. Soah chhōe lóng bô.
Beh chhōe iōng Ji̍tgí chhitthô ê gínná phōaⁿ, soah chiok kántan tiō chhōe ·tio̍h.
Sī ánchóaⁿ ē ánne?

其實我着是一對双生仔 ê 全職媽媽 niâ。
想卜逐工甲三歲囝仔做伙走來走去;甲 in 相嚷;閣互相會失禮。
不閣爲着卜甲囝仔講母語、我通台北尋透透。閣兇兇狂狂四界去 kā 人問。卜尋甲阮子歲數差不多・仝欵完全講母語・ē凍同齊練台語 ê 對象。煞尋朗無。
卜尋用日語𨑨迌 ê 囝仔伴、煞足簡單着尋着。
是按盞 ē 按呢?

Kóng si̍tchāiōe, tī gōakháu tú tio̍h lâng lâi oló chit 2 ê gínná nah ē chiah gâu kóng Tâigí, góa sim lāi chiok kankhó͘.
Bíkoklâng ê kiáⁿ kám ē inūi kóng Bíkokōe hông oló “Lí chiok gâu”? Oa̍tlâmlâng ê kiáⁿ kóng Oa̍tlâmgí kám m̄ sī lí só͘ tongjiân?
Lán Tâioânlâng ê gínná beh kóng Tâigí, kóng Khehgí, Tâioân gínná kóng goânchūbîn gí, kóng bógí, sī ánchóaⁿ piànchò chiok hihán ê tōngbu̍t ah?
Chìnchêng góa leh khí Sin-it-chih (しんいち) iánkáng ê ōejīkó, si̍tchāi chiok àunáu. Tangsî khaisí ·ê? Tâigí piànchò ài hoane̍k chiah ēēng chit ê gígiân ā?
Tâigí chiahnī súi, chiahnī ū la̍t, chiahnī ū khùikháu. Koh khah ánchóaⁿ hoane̍k, góa tiō sī kámkak katī liân goânōe 3 hun chi 1 ê le̍kliōng to hoan bē chhut ·lâi.

講實在話、治外口 tú 着人來呵咾只二个囝仔那 ē chiah gâu 講台語、我心內足艱苦。
米國人 ê 子咁 ē 因爲講米國話 hông 呵咾「汝足 gâu」?越南人 ê 子講越南語咁不是理所當然?
咱台湾人 ê 囝仔卜講台語・講客語・講原住民語、台湾囝仔講母語、是按盞變做足稀罕 ê 動物 ah?
進前我塊起新一演講 ê 話字稿、實在足懊惱。冬時開始个?台語變做愛翻譯 chiah ē用 chit ê 語言 ā?
台語 chiahnī 水、chiahnī 有力、chiahnī 有氣口。閣卡按盞翻譯、我着是感覺加治連原話三分之一 ê 力量都翻袂出來。

Sī ánchóaⁿ Ji̍tpún kā lán si̍tbîn ê sîtāi Tâigí bô sí?
Góa koh the̍h PTT téngkoân Ji̍tpún sîtāi ê khòpún hō͘ gún Ji̍tpún ang liām, i tha̍k iōng Ji̍tbûn Kha-tha-kha-nah (カタカナ) siá ê Tâigí, sûi tiō kā chiok súikhùi ê Tâigí kóng chhut chhùi. Tiō sī inūi Ji̍tpún sîtāi ê khòbûn sī iōng Ji̍tgí kap Tâigí siá ·ê.
Hoanthâu khòaⁿ, chitmá ·leh? Tionghôabînkok kā lán si̍tbîn ê sîtāi, Tâigí hoatseng siáⁿmih tāichì? Pa̍t hāng bógí ·leh?

是按盞日本 kā 咱植民 ê 時代台語無死?
我閣提 PTT 頂高日本時代 ê 課本乎阮日本尪念、伊讀用日文卡他卡那(カタカナ)寫 ê 台語、隨着 kā 足水氣 ê 台語講出嘴。着是因爲日本時代 ê 課文是用日語甲台語寫个。
翻頭看、只馬塊?中華民國 kā 咱植民 ê 時代、台語發生省物代志?別項母語塊?

Lán nah ē lóng tio̍h ài chioh pa̍tlâng ê ba̍kchiu chiah khòaⁿ ē tio̍h katī ê hó?
Ū Hoatkoklâng lâu tiàm Tâioân, tòa tī chia, tiō sī inūi hoathiān Tâioân ū siōng honghù ê Lâmtó gígiân. I kā chia ·ê tòngchò pópòe, siūⁿbeh lóngchóng o̍h ·khí·lâi.

咱那 ē 朗着愛借別人 ê 目周 chiah 看 ē 着加治 ê 好?
有法國人留店台湾、帶治 chia、着是因爲發現台湾有上豐富 ê 南島語言。伊 kā chia个當做寶貝、想卜朗總學起來。

M̄koh chia ·ê gígiân beh sí ah.
1 khoán gígiân sí ·khì, tiō sī 1 khoán bûnhòa sí ·khì.

不閣 chia个語言卜死啊。
一欵語言死去、着是一欵文化死去。

Lí kám chaiiáⁿ? Ín-niù-i̍t (Inuit) kanna hêngiông seh, tiō ū chhiaukòe 100 sû thang hó ēng.
Sī ánchóaⁿ?
Inūi seh ê hêng nā ū chi̍tsutá bô kâng, in hit kang ê sengoa̍h tiō ē chiok bô kâng.
Seh tiō sī in ê sengoa̍h. Seh tiō sī in ê bûnhòa.
Seh ū gōanīá tiōngiàu, tùi gígiân tiō chaiiáⁿ.

汝咁知影?Ín-niù-i̍t(Inuit)干焦形容雪、着有超過 100 个詞通好用。
是按盞?
因爲雪 ê 形那有一屑仔無仝、in hit 工 ê 生活着 ē 非常無仝。
雪着是 in ê 生活。雪着是 in ê 文化。
雪有外哖仔重要、對語言着知影。

Tâioânlâng, lí ê bûnhòa sī siáⁿ?
Tâioânlâng, lí ê gígiân sī siáⁿ?

台湾人、汝 ê 文化是省?
台湾人、汝 ê 語言是省?

Lán nah ētàng bôkóng bógí leh?
咱那 ē凍無講母語塊?


Tionggí goânbûn / 中語原文:
https://bit.ly/3HmlBw9

You may also like

Leave a Comment